Εδώ Ιωάννινα: Η Δωδώνη που δεν «σίγασε» ποτέ
(Διαβάζεται καλύτερα υπό τους ήχους του Choral Love (Antigone) της Monika)
Κυριακή πρωί στο θέατρο της Δωδώνης για τις ανάγκες του ρεπορτάζ. Είχα να επισκεφθώ τον αρχαιολογικό χώρο πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, από τότε που το θέατρο δεχόταν 20.000 και πλέον θεατές στην «αγκαλιά» του και τους προσέφερε μοναδικές εμπειρίες.
Ήταν καλοκαίρι του 1995, όταν μια θεία μου Φιλόλογος και λάτρης της τραγωδίας, μου πρότεινε να πάμε να δούμε θέατρο στη Δωδώνη. Ανέβαινε τότε η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο. Ακόμη θυμάμαι τον ενθουσιασμό μου και την ανυπομονησία μου να δω κάτι που δεν γνώριζα, κάτι που μου φαινόταν ακατανόητο, αλλά ταυτόχρονα μαγικό. Αναμνήσεις και θύμησες μοναδικές. Η ατελείωτη ουρά με τα αυτοκίνητα, αλλά και τα λεωφορεία που μετέφεραν κόσμο. Η «δίψα» για εικόνες και λέξεις μιας άλλης εποχής. Και κυρίως διδάγματα.
Οι κάτοικοι από τα γύρω χωριά και την ευρύτερη περιοχή, ενώ δεν είχαν παρακολουθήσει ποτέ κωμωδία και τραγωδία, θεωρούσαν ανάγκη να δουν αρχαίο θέατρο στο μεγαλύτερο ελληνικό θέατρο της εποχής του, έργο του βασιλιά Πύρρου.
Σύμφωνα με τη μυθολογία πάντως, όλα ξεκίνησαν από δύο περιστέρια που απογειώθηκαν από τη Θήβα της Αιγύπτου. Το ένα προσγειώθηκε στη Λιβύη, όπου χτίστηκε ο ναός του Άμμωνα Δία, το άλλο έφτασε μέχρι τη Δωδώνη, όπου ιδρύθηκε το αρχαιότερο μαντείο του ελληνικού κόσμου. Το θέατρο αποτελούσε τμήμα του ευρύτερου χώρου θρησκευτικής λατρείας, ενός χώρου με πανελλαδική επιρροή.
Πραγματικά δεν ξεχνιούνται αυτές οι στιγμές για όσους τις έζησαν. Ίσως είναι η ηρεμία της κοιλάδας, σε συνδυασμό την «άγρια» πέτρα και τον μυστικισμό των γύρω βουνών. Ίσως είναι οι «λαλούσες βελανιδιές», για όσους προσπαθούσαν να ακούσουν το σφύριγμα του αέρα ανάμεσα στα φυλλώματα, που δημιουργεί μία αίσθηση γλωσσολαλιάς! Οι Δωδωναίοι έχουν συναρπαστικές εμπειρίες από τα χρόνια πριν το 1980 και κυρίως αυτοί που τότε ήταν παιδιά. Έχω ακούσει τόσες πολλές διηγήσεις. Τα «Δωδωναία» ήταν το γεγονός της χρονιάς.
Από τότε, μέχρι σήμερα έχουν περάσει πολλά χρόνια και το θέατρο της Δωδώνης παραμένει κλειστό, καθώς γίνονται εργασίες αποκατάστασης.
Η κατάσταση του θεάτρου παρουσιάζει πολλά και μεγάλα προβλήματα που οφείλονται στο εξαιρετικά ευπαθές και αποσαθρωμένο πλέον είδος λίθου που χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα, τις εσπευσμένες αποκαταστάσεις τμημάτων του κατά την δεκαετία του 60’ και τις αντίξοες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.
Παρόλο που τα έργα πέρασαν από «χίλια κύματα», καθώς οι τεχνικές λύσεις που επελέγησαν για την αποκατάστασή του θεάτρου αποτέλεσαν αντικείμενο αντιδικίας, σήμερα αρχίζει να φαίνεται φως στον ορίζοντα.
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής Δωδώνης Γιώργος Σμύρης στην υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη κατά την επίσκεψή της στον αρχαιολογικό χώρο, μέχρι τον Ιούνιο τους 2015 τα έργα στο πρώτο διάζωμα θα έχουν ολοκληρωθεί, ενώ έχει ήδη εξασφαλιστεί μέσω της Περιφέρειας Ηπείρου χρηματοδοτικό πακέτο και για τα έργα του δευτέρου διαζώματος.
Η ολοκλήρωση των έργων, που είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ, αναμένεται να βγάλει ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που διαθέτει η χώρα και παραμένει κλειστό επί δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια, από την εγκατάλειψη.
Και ποιος ξέρει, ίσως σύντομα να ξαναδούμε σε αυτή τη σκηνή, να τίθενται στοχασμοί και ερωτήματα για τη ζωή, το θάνατο, τον έρωτα και άλλα διαχρονικά ζητήματα της ανθρωπότητας. Με επίκεντρο την ιερή βελανιδιά και με το φεγγάρι να ξεπροβάλλει πάνω από την κορυφογραμμή του βουνού…
ένα άρθρο των πρωταγωνιστών
Κυριακή πρωί στο θέατρο της Δωδώνης για τις ανάγκες του ρεπορτάζ. Είχα να επισκεφθώ τον αρχαιολογικό χώρο πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, από τότε που το θέατρο δεχόταν 20.000 και πλέον θεατές στην «αγκαλιά» του και τους προσέφερε μοναδικές εμπειρίες.
Ήταν καλοκαίρι του 1995, όταν μια θεία μου Φιλόλογος και λάτρης της τραγωδίας, μου πρότεινε να πάμε να δούμε θέατρο στη Δωδώνη. Ανέβαινε τότε η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο. Ακόμη θυμάμαι τον ενθουσιασμό μου και την ανυπομονησία μου να δω κάτι που δεν γνώριζα, κάτι που μου φαινόταν ακατανόητο, αλλά ταυτόχρονα μαγικό. Αναμνήσεις και θύμησες μοναδικές. Η ατελείωτη ουρά με τα αυτοκίνητα, αλλά και τα λεωφορεία που μετέφεραν κόσμο. Η «δίψα» για εικόνες και λέξεις μιας άλλης εποχής. Και κυρίως διδάγματα.
Οι κάτοικοι από τα γύρω χωριά και την ευρύτερη περιοχή, ενώ δεν είχαν παρακολουθήσει ποτέ κωμωδία και τραγωδία, θεωρούσαν ανάγκη να δουν αρχαίο θέατρο στο μεγαλύτερο ελληνικό θέατρο της εποχής του, έργο του βασιλιά Πύρρου.
Σύμφωνα με τη μυθολογία πάντως, όλα ξεκίνησαν από δύο περιστέρια που απογειώθηκαν από τη Θήβα της Αιγύπτου. Το ένα προσγειώθηκε στη Λιβύη, όπου χτίστηκε ο ναός του Άμμωνα Δία, το άλλο έφτασε μέχρι τη Δωδώνη, όπου ιδρύθηκε το αρχαιότερο μαντείο του ελληνικού κόσμου. Το θέατρο αποτελούσε τμήμα του ευρύτερου χώρου θρησκευτικής λατρείας, ενός χώρου με πανελλαδική επιρροή.
Πραγματικά δεν ξεχνιούνται αυτές οι στιγμές για όσους τις έζησαν. Ίσως είναι η ηρεμία της κοιλάδας, σε συνδυασμό την «άγρια» πέτρα και τον μυστικισμό των γύρω βουνών. Ίσως είναι οι «λαλούσες βελανιδιές», για όσους προσπαθούσαν να ακούσουν το σφύριγμα του αέρα ανάμεσα στα φυλλώματα, που δημιουργεί μία αίσθηση γλωσσολαλιάς! Οι Δωδωναίοι έχουν συναρπαστικές εμπειρίες από τα χρόνια πριν το 1980 και κυρίως αυτοί που τότε ήταν παιδιά. Έχω ακούσει τόσες πολλές διηγήσεις. Τα «Δωδωναία» ήταν το γεγονός της χρονιάς.
Από τότε, μέχρι σήμερα έχουν περάσει πολλά χρόνια και το θέατρο της Δωδώνης παραμένει κλειστό, καθώς γίνονται εργασίες αποκατάστασης.
Η κατάσταση του θεάτρου παρουσιάζει πολλά και μεγάλα προβλήματα που οφείλονται στο εξαιρετικά ευπαθές και αποσαθρωμένο πλέον είδος λίθου που χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα, τις εσπευσμένες αποκαταστάσεις τμημάτων του κατά την δεκαετία του 60’ και τις αντίξοες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.
Παρόλο που τα έργα πέρασαν από «χίλια κύματα», καθώς οι τεχνικές λύσεις που επελέγησαν για την αποκατάστασή του θεάτρου αποτέλεσαν αντικείμενο αντιδικίας, σήμερα αρχίζει να φαίνεται φως στον ορίζοντα.
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής Δωδώνης Γιώργος Σμύρης στην υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη κατά την επίσκεψή της στον αρχαιολογικό χώρο, μέχρι τον Ιούνιο τους 2015 τα έργα στο πρώτο διάζωμα θα έχουν ολοκληρωθεί, ενώ έχει ήδη εξασφαλιστεί μέσω της Περιφέρειας Ηπείρου χρηματοδοτικό πακέτο και για τα έργα του δευτέρου διαζώματος.
Η ολοκλήρωση των έργων, που είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ, αναμένεται να βγάλει ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που διαθέτει η χώρα και παραμένει κλειστό επί δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια, από την εγκατάλειψη.
Και ποιος ξέρει, ίσως σύντομα να ξαναδούμε σε αυτή τη σκηνή, να τίθενται στοχασμοί και ερωτήματα για τη ζωή, το θάνατο, τον έρωτα και άλλα διαχρονικά ζητήματα της ανθρωπότητας. Με επίκεντρο την ιερή βελανιδιά και με το φεγγάρι να ξεπροβάλλει πάνω από την κορυφογραμμή του βουνού…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου